6 Yaş Grubu Çocuklarının Psikolojik özellikleri
Bu yaşlarda çocuklar oyun çağının birçok özelliklerini gösterir, 6 yaş zihni ve duygusal gelişmeleri bakımından okula devam edebilecek kadar olgun olunan bir yaştır.
Zihni gelişimi
o Bu çağda çocuğun zihin gücü ve belleği bir hayli gelişir. Çocukta somut düşünce tarzı hakimdir.
o Duygulan ile düşünür. Gözlemler ve deneyler sonucu bir takım hükümler verebilir.
o Çocuk çevresmi toptan algılar. Soyut ve mantıklı düşünenıezlen Tophı öğretim e uygun öğretme sistemidir.
o His ve heyecanlannm etkismde Jcalarak yargılara vanr. OJaylan objektif olarak eleştiremez.
o Sık kendini över .Bu dönemin sonunda kendi Jcusurlarmı ^önneye başlar Ve eleştirir.
o Zaman ayarlayamaz. îlersi için plan yapamaz.
o Sayılan kavramaya başlar. Basit toplama, çıkarma hesaplan yapar.
Dil Gelişimi
o Dil çok zenginleşir. Çocuk çok fazlaJcelime öğrenir.
o “Toptan görüş” hakimdir, Bımun için okuroay^Jıarflerden başlamak yerine, çocuk için anlamlı olan^ümle veJcelunelerden başlamak daha uygundur.
o Sezsiz okuması, sesli okııma.sına nazaran daba Juzlıdır.
o Bu çağın sonuna doğru yabancı dil öğremneye bazır hale geür.
Ilgiler
o Temsil oyımlarma ilgi, hayvaıılarla ilgili ternsillgr, şarkılı temsillere ilgi devam eder.
o Kızlar; büyükler gibi giyimneye, evcilik oynamaya
Erkekler; Şöförlük, Pilotluk, Askerlik gihi oyımlar oynamaya yönelirler.
o Böceklere ve diğer hayvaıdara ilgi -görülür.
Moral Gelişinü
o îyilik ve kötülük kavramlan, ana-babanm beğendiği ve beğemnediği davramşlan ile ilgili olarak değişir.
o Davranışlanmn büyükler t^rafından beğenılmesine jaem verirler, Kıısıırlıı görimmek onlan endişelendirir. o “Başkalarma zarar vermek kötüdür” ^ibi ^genel <=”” tamtmak=”” olduğumı=”” veyakötü=”” iyi=”” davranışlarm=”” hangi=”” çocuklara=”” dönemde=”” bu=”” varabilirler.=”” yargılarma=””>
Duygusal Gelişim
o En önemli duygusal ihtiyaçlan sevilmek, beğenilmek, değer verilmektir. Anne, baba, öğretmen tarafindan nekadar ügi ve şefkatle muamele görürlerse, ruh sağlıklan o kadar yerinde olur.
o îlgi merkezi olma isteği kuvvetlidir.
o Başanlı olma ihtiyacı kuvvetlidir. Gerçek başanlar elde edemezlerse hayali başanlarla övündükleri görülür.
o Bu dönemde korku, öfke, kıskançlık, neşe, sevgi gibi duygular bir çocuğun gününü birbiri ardına doldurabilir. Duygusal halleri çabuk değ4ir.
Arkadaşlarla ilişkiler
o Bu yaşta gmp halinde oyun oynayabilirler.
o Arkadaşlık kısa sürelidir.
o Genellikle yakm arkadaşlanm kendi cinslerindeü seçerler.
o Fakir-zengin aynlığı gözetmezler. Eakat haşka smıf, okul ve çocuklarma karşı cephe alırlar.
o Giyim, Konuşma, zevk bakırmndan çocuk, arkadaşlannı taklit eder. Rekabete girer. Sosyal yönden prestij kazanmak amacıyla^üçfflsterilerme girerler. Eşya ve aileleriyle övündükleri ^örülür.
Aile ilişkileri
o Aile büyüklerme karşı tavır takımr, yaramazlık ^der. Bazen xİe Jsaygıü olur.
o Çoğu zaman kişiliğini gösterme, bağımsız olahüme çabasıyla inatçılık, dik başlılık, itaatsızlık olabilir.
o Büyüklerinin her şeyi daha iyi bildikleri ve yaptıklarmı düşımürier. Ana-babasmı kendine ömek seçer.
o Okulda gımün önemli bir kısmını ^eçimıesine rağmen ana-baba sevgi ve ilgisine ihtiyacı çok kuvvetlidir.
öğretmen ile ilgili bölüm
o Çocuk öğretmenme büyük ilgi v6 lıayrarıhk duyar. Kendim beğendinnek için elinden geleni yapar.
o Çok görülen şikayet olayı, çokJcere nğretmenin ı’lgişini çekmek içiıı yapılır.
o Tenkitler çocuklarda çok büyük etki yapar. Alay ve ^şın şakalarda alınır
Kazandınlması geren davramşlar,
1- Eşyarmı temiz ve düzenli kullanma,
2- Yatağını düzeltme,
3- Kıyafetlerim kendismm giymesi ve çıkarttıklarmı katlayıp yerine koyması,
4- Sabah temizliğine dikkat etmesi, dişlerini fırçalaması,
5- Oyuncaklanm toplaması,
6- Kardeşleriyle iyi ilişkiler içinde olması,
7- Büyüklerine karşı saygılı olması,
8- Annesine yapabileceği ev işlerinde yardımcı olması,
9- Verilen ödevi zamanmda yapması,
10 -Eve gelen misafîr çocuklanna iyi davranması,
11- Oyuncaklanm paylaşması,
12- Vaktinde yatma ve uyuma,
13 – Tuvalet temizliğine dikkat etme,
14 – Problemlerini rahatlıkla söylemesi,
15 – Okula uyum saglama,
16 – Evini, okulunu, yakm çevresini tamma,
17 – Temel msan ilişkilerinde nasıl davranacağmı bilme,
18 – Milli ve manevi değerlere karşı olumlu bir tutum geliştirme,
19 – Sağlık kunıluşlanm bilme,
20 – Trafîk kurallanm bilme,
21 – Toplu yaşama kurallanm bilme,
22 – Tabiat sevme,
23 – Boş zamanlanm iyi değerlendirme,
24 – Zaman kavrammı bilme,
25 – Okuma ve dinlenme becerisi kazanma,
26 – Türkçe’yi doğru kullamna,
27 – Okuma alışkanlığı kazanma,
28 – Günlük hayatta kullanılan toplama ve çıkarma yapma,
29 – Zihinden hesaplar yapma,
30- Seviyeye uygım problem çözme,
31- Varlıklar arasmdaki ilişkiyi kavrama,
32- Sesini doğm kullamna,
33- Duygu ve düşüncelerini resimle ifade etme,
34- Artık malzemeleri kullanarak resim yapma,
35- Günlük işlerim yürütecek kuvvet, Çeviklik ve dayamklıhk kazanma,
36- Sağlıklı büyüme ve gelişme ile ilgili kurallan öğremne,
37- Oyunlan kuraUanna göre oynama,
Okuma Ahşkanlığı kazandırma
^Çocuğu Okumaya havrlama
Okumaya hazırlık, çocuklannuzm okumaya ilgilerim daha iyi okumalarmı sağlamak, iyi bir okuyucu olmalarmı gerçekleştinnek IÇEIÜ şunlar yapılmaüdır:
1- Evde kitaplann varhğı, çocuklarm x)kumayaJıazırlanma1annı garanti-lemektedir.
2- Ana-babalar çocııklanna kitaplar okuyarak, Okumanm değerinı’ iyi bir canlı ömek olarak çocuklarmı okumaya yönlendirebilir.
3- Çocuğa yönelik resünli Jdtaplan çocuğım ıdaşabileceği yerde bulundurulmalı, çocuğunJdtapla oynamasma ve sayfalan kanştımıasma izin verilmelidir. Resimler Jızerinde konıışmalar, tartışmalar yapılmalıdır.
4- Çocuğa basit hikayeler okımmalıdır. Hikayeler üzerinde konuşulmalıdır.
5- Okunan hikaye ile çocuğun yaşadığı olaylar arsında iUşküer kurulmalıdır.
6- Kitaptaki yazılan ^östermek, sembollerin bir anlammm olduğımu anlatmak çocukta öğrenme isteğim arttınr.
Ailenin dağılması ve çocuk
Çocuğun sağlıklı aile ilişkilerinden mahnım kalması duygusal gelişimmi etkilediği gibi, bedensel ve zihiıısel^elişiüiinfî^e olumsuz etkide bulumır.
1- Dikkatini bir komıya toplaması güç olur.
2- Diğer iüsanlarla başanh ilişkiler kuramaz.
3- îçe dönük ve bencil bir kişi olur.
4- Kekemelik, altmı ıslatma, sımfiçinde uyumsuzluk görülür.
5- Yaramazlık, aşın hareketülik ya da^sh olmayan bedensel şikayetler görülür.
6- Huysuzluk, saldırganlık ve hırçmhk^örülür.
Anne veya Babası ölen çocuk
– Çocuğun mutsuzluğu açıkça görülür.
– Çocukta ölüm korkusu meydana gelebilir.
– Terk edilmiş olma duygusu hi&seder. Bıma hağh olarak yalnızlık, boşluk duygulan oluşur.
– Gizli suçluluk duygulan vardır. Gece korkusuna kabuslara neden olur.
– Aşın ağlama, mutsuz göriüıme, taşkmlık görülur.
Tek çocuk
– Tek çocuğun giyim ve eğitimi, beslenmesi daha kolaydır.
– Oyım arkadaşlarmm azlığı önemli bir engeldir. Oyımdan zevk alamaz. Yetişkinlerle konuşmayı yeğler. Oyun ona yamanla ^ereksiz gelir.
– Kardeş, çocuğu sosyal yaşama hazırlar. Y^ti şkinlerle iletişim kurması çocuğun kendini yaşıtlarmdan flstim^örmesine sebep olur.
– Ana-Babasmm yardımma bemen bazır olması, çocuğun güçsüzlüğünü arttınr. Güvensizlik duygusuartar.
– Tek çocukla çok fazla ilgilenilir, -şımartıhr. Uızh gelişinıi arkadaş il^küs11 açısmdan zararlıdır.
– Sabırsızlık ve hükmetme tek ^ocuğu sembolize eder.
Büyük çocuk
1- Aıme ilk çocuğuna dahafazla özen göstenmştir, Deaeyim eksikliği vardır. Aşm hoşgörü ve kızgmlık arasında gidip gelen davranış değişikliklerine sebep olur.
2- Tek çocuk birden büyük çocuk olur. Sorumluluklar üstlenir.
3- Önceden sahip olduğu ayncalığı sürdürmek ister. Bu durum kendini imtiyazlı görmesine kardeşlermm faaliyetlerine katılmamasma sebep olur.
J. Smrf
8-9 Yaş öğrencilerinin psikolojik özellikleri
Bu yaş grubu çocuklan güvene dayanan, açık düriist, sıcak ve sevgi dolu bir ilişki isterler. Büyüklerinden bu ilişkileri bulamadıklan takdirde davranış bozuklan oluşur.
Bu yaş grubu çocuklann ihtiyaçlanna saygı duyarak, sevecen, öğremne istegi duyurarak, insancıl yaklaşımlarla iletişim kurmalı.
Bulunduğu ortamlar demokrasi kavramı içinde geçmelidir. Bu öğrenciler arasmda farklılıklardan çok benzeriikler vardır. Öğrendiklerini anladıklannda, zevk duyarlar. Kötü sonuç aldıklarmda, başansız olduklarmda hayal kınklığma uğrarlar. Bağımlı olmaya eğimlidirler. Başanlı oldukları söylendiğinde kendilerini beğenirler. Başansız olduklan söylendiğinde bu duyguyu kaybederler.
Bu yaş çocuklar dinleyerek öğrenmek isterler. Öğretmenine ebeveynlerme çok güvenir, onlarm hata yapmayacaklanna mamrlar. Benüğmi bulmaya başlar, Büyüklerin takılıp utandırmalanm istemezler. üğraşırsan yapabilirsin gibi güven beklerler. Davramş bozukluklarmm çok uyanlmasmı istemezler. Bu yaş çocuklan olduğu gibi kabul etmek ve sevmek gereklidir.
Bu yaştaki öğrenciler öğretmenmi saki, çoşkulu, tutarlı, çok neşeli, her sonmun cevabım bilen, olarak isterler.
Davramşım tamma veyardımcı olma
Öğretmenin vazifesi hizmettir. öğrencİnin davranışmm nedenlerini aramalı konuşturmalı ve dinlemeli, gerçekleri gösterip olaylan çözme yollanm söylemeli.
Yalnızlıktan korkan öğrencinm kaygılanmn yersiz olduğıma inandmlmalıdır.
Okuma parçalarmdaki olaylan yorumlatmalı, beğenip beğenmediği yönleri söyletmeli ve yaşamlanndaki olaylarla bağlantılar kurmalı, davramşlanm düşimdürmeli. Çok okuma ile olaylarm neden, mçinlerini anlamalanm sağlamalı.
Fikirlerini anlatmasım istediği konular ile ilgili yazılı anlatımlar yaptırmah. “Siz hangi mesleğe ilgi duyuyorsunuz? Nedenlen ile anlatınız.” Gibi yazılı anlatım konulan ile duygulanm anlamalıdır. Bireysel konuşmalar ile problemlerini çözmeli ve güven vermelidir.
2. ve 3. Sımflar 8 – 9yaş grubu çocuklarda psiholojik özelükler
Çocuk hakkında isabetli kararlara varmak için onunla ilgili bilgilere ihtiyacımız vardır. Çocuk hakkmda ne kadar çok ve ne kadar doğru bilgi sahibi olursak onun eğitimi ile ilgili olarak o kadar iyi kararlar verebiliriz. Bu çocuk üzerinde de etkilidir. 0 da kendi kendine karar vermesi gerektirdiğinde o kadar isabetli karar verme şansma sahip olur.
Kişilik; insanın doğuştan getirdiği ve soDradan kazandığı bedeni. Ruhi ve
sosyal bütün özelliklerin birbirme etki ederek meydana getirdiği ahenkli bir bütündür. Bunlann incelenmesi daha çok gelişim psikolojisinin konusunu teşkil etmektedir. Yaşlarma göre ele alırsak;
o 8 yaş grubu çocuklar çok gelişnıiş bir hayal gücüne sahiptir. Şakadan çok hoşlanır, ansızm güler, hareketli, dikkatsiz, münakaşacı aym zamanda arkadaş canlısıdır. Eleştirilere hassastır, Gücünün üstünde işlere kalkışır. Projesini gerçekleştirmek içm olağan gayret gösterirler. Karşılaştığı problemleri halletme de arzulu ve cesurdur. Gerilim boşaltıcı bazı hareketleri (gözlerini kırpıştırma, parmağım emme, mide ağnlan) görülebilir.
o 9 yaş grubu daha kavga-gürültü eder Saldırganlık sözel hale gelmiştir. Gerilimini ayağmı yere vurmak, baş dönmesi, kendi kendisiyle alay etmek gibi yollarla boşaltmaya çalışır. Oldukça bağımsız bir hale gelmiştir. Kendine güvenir ve kendi kendini eleştirir. Başarmm önemine inanmıştır. Ödül almak için çok çalışır. Tartışmayı sever.
AILENINKIŞILIK GELIŞIMINE ETKILERÎ
Çocuk iyi ve kötü ömekleri ilk defa aile fertlerinden görür. Aile hayatımn temeli sevgiye, güvene, bağlılığa ve karşılıklı anlayışa dayanır. Böyle bir aile yuvası çocuk eğitiminde en elverişli çevredir.
Aîle etkilerini şu şekilde sıralayabiliriz:
1- Anne-babamn etkisi (otorite)
2- Aileyle birlikte oturan varsa diğer yetişkmlerin etkisi (nme, dede, hala, teyze)
3- Hizmetçilerin etkisi
4- Ailedeki çocuk sayısı ve sırasmm etkisi
5- Aile hayatındaki düzensizlikler. ( Aıme veya babamn hastalamnası, ölümü, birinin uzun süre diğerlermden ayn kalması, aıme ve baba arasmdaki geçimsizlikler, aynlma ve boşanmalar, üvey anne veya babanm çocuğa etkisi)
6- Çocuklar arasmda aymm yapmak
7- îlgisizlik dayak ve cezalar
8- Hatalı eğitim, sayılabilir.
Kazandınlacak davmmşlar
îlköğretim programmda “Türk Milli Eğitimi’nm” ve “îlköğretimin Amaçlan” okulda öğrencilere verilecek beceri ve alışkanlıklan açıklamaktadır. Bu amaçlar doğrultusunda okullanmızda eğitim öğretim faaliyetleri yanı sıra, rehberlik hizmetlerine de yer verilmeye başlanmıştır.
Çocuk; iyiye, güzele, doğruya yönelten ve iç dünyasmı geliştiren bir kitabm etkisiyle olduğu gibi mutlu bir ailenin çocuğu olan bir arkadaşmm, kendinden büyük birinm, ya da derslerinin ve yaptığı sponm etkisiyle de değişebilir. Bu etkiler çocuğun yükselmesine yardım edebilir. Eğer çocuğım ailesinm etkisinden kurtulması imkansız olsaydı Abraham Lincoln, hayatım odunculukla; Edison ise ırgat olarak kalırdı. Her ikisi de yoksul bir ailenin çocuklan olarak sıkmtılı bir hayat yaşamışlardır. Üstelik küçük Lincoln son derece beceriksiz bir çocuktu. Edison’a gelince; öğretmeni onım pek tembel olduğunu, onu okula göndermenm zahmete değmediğini ileri sürüyordu. Ama bu iki aile manevi bakımmdan zengindi. Çocuklannı başanlı birer insan olacaklanna son derece güveniyorlardı. Kendine güven, çalışma ve direnmeyle her ikisi de başanlı olmuşlardı.
Bu ömeklere Mİmar Sman, Mozart. Beethoven, Emile Zola, Rodin …gb birçok isimleri ekleyebiliriz.
Çocuğa engin ruhlu ve şerefli olmanm, sağlam ve kesin ömeği verilmelidir. Erdemli kişiler sadece doğruluğa değer verirler. Sommluluk yüklemneyi bilirler.
Oyunlar toplu eğlenceler bakımmdan da aile çocuğa ömek olmalıdır. Piknikler, Sporlar, Okuma ve Müzik bir ailemn üyeleri arasmdaki bağı kuvvetlendirir.
Evde ve okulda çocuklarm yetenekleri, güzel davranışlan, ömek ve zekice söylediği bir söz değerlendirilmeli, el becerilerinin gelişmesi için bozulan, kmlan eşya ve araçlan onarmasına fırsat vermelidir.
Çocuklar ve ergiüler niçin yalan söylerler? Birçok neden bulabiliriz. Korku azar gibi bir takım üzücü olaylardan kaçımna arzusu, gerçeğin tam olarak ne olduğımu bilmemekten gelen heyecan, başka bir yalancıya benzeme, bencillik, gerçekte olduğımdan daha mert ve akıllı, saygıdeğer görünme isteği, kunmtu gibi nedenler sıralanabilir.
^ Küçük yaştan başlayarak çocuğım yaptığı her yanlış işi göze batmada önce
itirafetmesmi sağlamalıdır. ^ Tekin ve yapıcı bilgiler venlmelidir. Belki çocuğım yalanlan zararsız gibi
görülebilir, önemsenmezse büyüdüğünde yalanlar devam ederse karakterinm
zayıflamasma neden olur.
^ Yalancılığın alışkanlık haline gelmesinde en büyük faktör; çocuklann yanında yetişkinlerin sık sık yalana başvurmalandır. Bu nedenle çocuklann yanında büyüklerin göz göre göre yalan söylememeleri, konuşmalanna dikkat etmeleri gerekmektedir. Çocuklar büyükleri ömek alırlar. Yetişkinlerin yalan söylemekten çekinmediklerini gören çocuk zor durumdan kurtulmak için, bazen de övünmek için yalana başvurmayı alışkanlık haline getirebilir.
Okuma Ahşkanhğı
Okuma manevi hayatı geliştiren bir çeşit dinlenmedir. Edebi eserler bize heyecan verir, yeni düşünceler aşılarlar. Bir kitap bizi “Daha iyi bir insan” yapabilir. Umutsuzluk uçurumundan çekip çıkararak doruklara oturtabilir, ya da hiç olmazsa güldürerek ve gündelik dertlerimizi unutturarak iç sıkmtımızı giderebilir.
^ Çocuklara okuma zevkini aşılamalı ve okuyacaklan kitaplan dikkatle seçmeliyiz. Anne-baba kitap okuma konusımda, kendilerim çocuklanna yol gösterecek yeterlikte bulamayabüir. Bu dummda kütüphanelerden yararlanılabilmelidir. Buralarda çocuklarm zevkle okuyabilecekleri ve uzun süre denenmiş kitaplarm listeleri vardır. Orada çahşan memurlarda çocuklann neler okuması gerektiği komısunda öğütler verebilecek yeterliktedir.
^ Çocuklar eline geçen herkitabı okuyacaktır. Dikkatli bir öğretmen öğrenciye iyi kitaplan tamtmalı, çocuk kendi başma buyruk bırakılmamalıdır .Aile öğretmenin tavsiye ettiği kitaplan incelemeli, gözden geçirilmeli kendiside okumalı fîkir edimnelidir.
^ Eve dergi, gazete almalı büyüklerin bunlan okumalı davramşlan ile çocuğa ömek olmalıdır. Bu gün çocuklara yönelik seviye dergileri yaymlanmakta gazetelerde çocuk sayfalarma yer verilmektedir. Bunlar gözden geçirilmelidir. Sürümü yüksek tanmmış bir dergi veya gazetedeki hikayeleri çoğu faydalı olmaktan çok zararlı olabilecek durumda olabilir. îlkin kendimiz dikkatle gözden geçirmeliyiz ana-baba ve öğretmen olarak göz alıcı bir kapağa güvenerek çocuğumuzun eline tutuşturuvemıekten kaçmmalıyız.
^ Öğrencilere boş zamanlannda kitaplardan yararlamna alışkanlığı kazandırmalıdır. îhtiyaç duyduklan kitaplan ve konulan arayıp bulma yollan kendilerme öğretilmelidir. Bu konuda her şeyden önce onlarm okuma eğilimlerinm saptanması gerekmektedir kmıi çocuklar basit serüven kitaplanndan kimileri masallardan, resimli hikayelerden hoşlanır. Kimileri ise rastgele okumalarla yetinirler. Okumaktan kaçanlara sevebilecekleri kısa yalm kitaplar verilmelidir. Öbürlerine eğilimlerine göre derece derece üstün eserler seçilir.
^ Okuma sevgisi kazandırmamn bir diğer yolu da çocuğa ilgi duyacağı bir hikaye, masal veya yazıyı çocuğa farkettimıeden büyüğün okuması bunu daha sonra çocukla sohbeti sırasmda anlatması beğendiyse bunu temin edeceği söylenmeli surpriz bir hediye olarak da verilebilir. Bunun terside uygulanabilir, Çocuk okuduktan sonra anlatması istenir.
^ Okuma sevgisi ödev olarak verilebileceği gibi ilgi uyandmcı meraklandmcı yönleriyle de aşılanabilir. Odasmda bir kitaplık kurması sağlanmalıdır. Kitap listesi yapması okuduğu, okumadığı kitaplan tespit etmesi istenmelidir.
Duygulann ifade edilmesi
Kızgmlık, kırgmlık, düşmanlık duygulan; isyan etme, direnme, meydan okuma olarak görülür.
Engellenme ; Çok karşı koymalarda.
Nefret; Yalan söyleme, duygularmı saklama, sinsice davranma.
Utanma ; Başkalarmı suçlama, dedi kodu yapma.
Değersizlik; Hile yapma, başkalannm çalışmalanm sahiplenme .
Korku, kaygı, huzursuzluk; Patronluk taslama, zorbalık etme.
Mutsuzluk, üzüntü, ruhsal çöküntü ; Yenilgiden nefret etme, yemne gereksinimi duyma.
Burukluk, kin ; îşbirliği yapma, örgütlenme. Güçsüzlük, 4. ve 5 sımf 9-llYaş Gelişim özellikleri
A – FtZIKI GELISIM
1- Çocuk uzamaya ve ağırlığı artmaya devam eder. Ortalama yılda 5 cm uzar, ve 2.5 kg alır
2- Kız çocuklarm beden gelişimi Erkek çocuklara oranla daha hızlıdır. Bunun için kız çocuklan hareketlerme daha kolay hakim olurlar ve el becerileri daha çabuk gelişir.
3- Küçük kaslarm gelişimi sonucu el becerileri artar.
4- Diş değişimi tamamlanmıştır.
B- HAREKI (vsikomotor) GELISIM
1- Hareket etkinlikleri için gerekli kuvvet sağlamr.
2- Hareki etkinliğin gerektirdiği gösterebilirler.
3- Hareketleri belli bir hızla yapabilirler.
4- Vücut harekete uygun bir şekilde esneklik kazanır.
C. ZIHIN GELlSIMt
1- Bu dönemde sayı, uzay, zaman, ağırlık, boyut, hacim kavramlan iyice yerleşmeye başlar.
2- Deyimleri anlamakta güçlük çekenler olabilir.
3- Mantıklı ve soyut düşünme yeteneğinde kuvvetli bir ilerleme olmuştur.
4- Çocuklar birkaç hafta ilerisi için plan yapabilirler.
5- Kendi kendilerine öğrenme ve çalışma yapabilirler.
6- Matemetiği kavrama özellikleri gelişmiştir.
7- Kendilerini eleştirebilirler.
D-DILGELISIMt
1- Çocuğun kelime hazinesi çok gelişmiştir.
2- Okuması bir büyük insamnki kadar olabilir.
3- Ansiklopedi ve diğer kaynaklardan yararlanabilirler.
4- Yazı ile kendilerim anlatabilirler.
E- DUYGULARIN GELtSIMI
1- His ve heyacan hayatı dengelidir.
2- Sevilmek, Beğenilmek, başarılı olmak, kendini güven altmda hissetmek, yeni tecrübeler kazamnak belli başlı ihtiyaçlardandır.
3- Duygularma hakim olma özellikleri artar.
4- Erkek çocuklarda Ana-babaya karşı açık sevgi belirtileri azaltılır.
5- Öğretmenden, başansızlıktan, arkadaşsız kalmaktan, ölümden korkma hali devam eder.
6- Kendi kabuğıma çekilme, zulüm yapma, fazla hayal kurma durumlan gözlenebilir.
7- Çocuklar davramşlarmm büyükler tarafmdan beğenilmesine önem verirler.
8- Bu dönemde korku, öfke, kıskançlık, neşe, sevgi gibi duygusal halleri çabuk değişir.
F- SOSYAL GELISIM
1- Diğer insanlarla fîkir ahşverişine ginne konusunda durmadan ilerlerler.
2- Bir takım veya kulübün başan yada başansızlıklanyla kendilerini özdeşleştinne yetenekleri artar.
3- Cinsler arası gmplaşmalar daha yoğunlaşır.
4- Öğrenci bencil duygulardan sıynlarak uyumlu ve işbirlikçi dumma gelir. Gmp içindeki rolimü benimser.
5- Gmbun vereceği sorumluluklan yüklenir.
6- Toplumım onaylamayacağı, suç olarak kabul ettiği davramşlardan sakımr.
7- Arkadaş edinmeyi bilir.
8- Duygulanm sağlıklı olarak ifade eder.
9- Yaşma uygım oyunlarla ilgilenir.
G’ AHLAKI GELÎSIM
1- Dürüst ve adil davranmaya karşı büytik duyarlılık vardır.
2- Dm görüşü ve toplumsal bilgileri bakımmdan hala ailelerm etkisi altmdadır.
3- Evde, Okulda üezaket kurallarma uymayı, gerektiğinde duygulanna hakim olmayı öğrenir.
4- Suç işleme eğilimi artar. (Yalan, büyüklerine karşı gelme, çalma, arkadaşlanm tehdit, yaramazlık…..vs.)
Kazandınlacak davramşlar
1- Öğrencilerm kendilerini tanıması ( genel ve özel yetenek, ilgi ve ihtiyaç)
2- Geleceğini planlama
3- Davramşlan hakkmda özeleştiri yapabilme
4- Verimli ders çalışma
5- Başkalan ile iyi ilişkiler kurma
6- His ve heyecanlannı olgımlaştınna
7- Mutlun aile ilişkileri geliştirme
8- Sevimli bir kişilik
9- Uygun dinlenme faaliyetleri
10 -Boş zamanlanm değerlendirme
11 -Gerekli hoşgörüye sahip olabilme
12 -Büyükler saygı, küçüklere sevgi
13 -Toplam problemlerini genel hatlarıyla bilme
14 -Ders dinleme
15 -Sorumluluğunu yerine getirme
16 -Ödevlerini eksiksiz hazırlama
17 -Okuma alışkanhğı
18 -Vatan ve Millet sevgisi
19 -Kütüphanelerden yararlanma
20 -Dürüst olma
21 -Sözlük, Atlas ve Ansiklopedilerden yaralaımıa
22 -Peşin yargıyla davranmama
23- Yalan söylememe
24- Hırsızlığın önlenmesi
25 -İnatçılığm önlemnesi
26 -îçe kapanıklığın aşılması
27 -Affetme duygusunun yerleştirilmesi
28 -Tatlı bir rekabet
29 -Özgüven duygusu
30 -Otonomi ( Kendi kendini yönetme)
31 -Lakap takmayı önlemek
32 -Dedikodu yapmama
ÖRNEKLER :
1- Yalan söylememe : Çocuğu yalandan uzaklaştırma için ya yalanı doğuran nedenleri ortadan kaldırmalıyız yada yalanın zararlarmı, Doğru söylemenin yararlı sonuçlanm gerçeklere dayanarak ömekler göstererek anlatmalıyız.
2- Çalma ( Hırsızlık): Çalma olayı karşısmda çok duyarlı olımmalıdır. îlk hırsızlıkta bağışlayıcı olmalıyız. Çocuklara sevgi ile yaklaşmalı ve korkutmamalıyız.
3- Saldırganlık : Çocuklarm kendilerine güvensizliğinden doğar. Eğitim ile çocukta güven duygusu geliştirmelidir. Güven duygusu kazandmlmak istenen çocuk denetim altmda tutulursa saldırganhk ortadan kaldmlabilir.
4- Yerinde duramama (Hiperaktiflik): Bu çocuklar için özel eğitim uygulanmalıdır Aşm hareketliliği giderici ilaçlarla iyi sonuçlar almabilir.
5- tnatçı çocuk : înatçı çocuğun genel tutumu çoğunlukla gergin ana-çocuk ilişkisinin sonucudur. Aımemn genellikle çok katı ve ısrarlı olması sonucu çocuk pasifdirenmeye geçer. Çokkanşan, çok söylenen, ayrmtılar üzerinde çok duran bir amıe çocuğu böyle bir savımma yoluna kolayca iter. Bu tür Çocuklarm aileleri ile bağlantı kurulmah ve bu aileler bilgilendirilmelidir.
6- tçe kapanıklık : Çocuğa yaklaşmak ve onunla ilişki kurmak gerekmektedir. Çocuğu kabuğımdan çıkanp çevreyle ilgilemnesini sağlamalıyız.
7- Ödevlerini yapma: Her gün ödevler kontrol edilerek çocuk ödev yapmaya teşvik edilmelidir.
8- Kurallara uyma : Bazı kurallar çocuklarla beraber almmahdır. Çocuklarla beraber alman kurallara çocuklar daha rahat uyarlar.
9- Programlı ve Verimli Ders çalışma : Yöntem çocuklara ögretilmelidir. Bu hususta aileden de yardım istenmelidir. Çocuk denetim altmda tutulmalıdır.
10 -Öğrenmeye istekli olma : Çocukta merak duygusu kamçılamnalıdır.
11 – Affetme : îki çocuk arasmda bir somn olduğunda çocuklan birbirlermm yerine koyarak aynı davramşlan sergilemelerini isteriz. Çocuk kendini arkadaşınm yerme koyacağı için daha olumlu düşünecektir. 12 – Tatlı bir rekabet: Seviyesine uygun arkadaşlarmdan biri ile kıskançlık olmadan tatlı bir rekabet başanyı arttıracaktır.
13 – Kıskançlık : Kıskançlıkla ilgili bazı önemli olaylar anlatılarak bu davramş kaldmlabilir.
14 – Temizlik : îyi bir kontrol ile sağlanabilir. Yemekten önce ve sonra ellerm yıkanması, bulımduğu yerin temizlenmesi ve bımlarm kontrolü bu alışkanlığı kazandıracaktır.
15 – Büyüklere saygı-küçüklere sevgi: Öğrenciye keüdini büyuk ve küçük yerine koyarak kendine nasıl davranılması gerektiği düşündürülmelidir. Bu sayede davramşlanm daha iyi ayarlar.
16 – Özgüven : Çocuğım ihtiyaçlanm farkedip onlan karşılamaya çalışırsak çocuk özgüvene sahip olur.
17 – Otonomi ( Kendi kendini yönetme ) : Anne, baba, öğretmen çocuğım dış dünyayı keşfetmek ve tanımak içm yaptığı girişimleri desteklediği, bağımısız olması konusunda çocuğu teşvik ettiği takdirde çocuk kendi kendini yönetme hazzım yaşar.
18- Alay etme : Çocuklar kendi kusurunu kapatmak ve eğlenmek için alay ederler. Karşılıklı konuşma ve kendisiyle alay edildiğinde düştüğü durum anlatılarak açıklama yoluyla giderici çalışmalar yapmak.
19- Karşı koyma : Kendi özgüvenmi ortaya koymak için, kendisimn büyüdüğünü birey olduğımu kabul ettirmek için çocuklar karşı koyarlar. Çocuklann karşı koymalarmı çözmek için onlarm fîkirlenne değer verdiğimizi göstermeli sözlerim kesmeden dinlemeliyiz. Sımfta yapılacak çalışmalarda öğrencileri ön plana çıkarmalıyız. Sommluluk vermeliyiz. Aile ile problemin çözımıünde işbirliği yapınalıyız. Çocuklara evde küçük çocuklar içiü yasak olan bazı şeyleri yapmasma, kendi kendine öteye beriye gitmesine izin verilmelidir.
20- Dedikodu yapma : Çocuklar birbirlerim kötülemek için dedikodu yaparlar. Büyükleriüi ömek alırlar. Özellikle 4. Ve 5. Smıftaki çocuklarm yaşı ergenlik öncesi dönemi kapsadığı için hırçm olurlar, arkadaşlarım kıskanırlar, birbirlerinin üstünlüğünü kabul etmezler, kusurlu taraflarmı bulmaya çalışırlar. Bu davranışlar somıcımda arkadaşlan hakkmda dedikodu yaparlar. Çocuklara gimlük hayattan ömeklerle çok kötü bir davranış olduğu anlatılır.
21- Lakap takma : Arkadaşlarım kıskandığı için vücut özelliği (biçimi)
üzerine lakap takarlar. Kendi farklı olduğu için, sevmediği için, çekemediği için, eğlenmek için lakap takarlar. Alay ettiği çocuğım yerme kendini koyarak, karşılıklı konuşarak giderilir.
hareketsizlik ; Boyım eğme, rol 6. SINIF
11 – 12 Yaş Davramş özellikleri
Bir çok gelişimci bu döneme fırtma ve gerginlik dönemi admı vermiştir.
1- îlköğretimin II. Kademesine geç uyum sağlama
2- Hem bedensel hem de psikolojik açıdan bir çok temel degişiklerin oluştuğu bir çağdadırlar. Kızlarda (10-12) Erkeklerde (12-14)
3- Ön plana çıkma anlayışı daha belirgiü olarak ortaya çıkar.
4- Çabuk kızma, çabuk almma
5- Düşünmeden tepkide bulunma (Akresifdavranma)
6- Kıskançlık
7- Başaramama dunımımda okuldan ve öğretmenlerden şikayetçi olma
8- Daha çok sevgi ve ilgi bekleme
9- Doğru veya yanlışta olsa görüşlerini haklı gösterecek düşünce kurallarma ve mantık yollanna sıkça başvururlar ve tartışırlar.
10- Sık sık endişe ve umutsuzluğa kapılma
11- Bir gmba katılma özlemi ve kutuplaşmalar
12- Çevrenin takdirini kazaııma duygusu baskmdır. Bımdan dolayı başansızlık sonucunda kendini yetersiz bulup içe kapamna görülebilir.
13- Utangaçlık duygusu ve dikkati çekme korkusu yoğım olarak görülür.
14- Bu evrede küçük kusurlar son derece büyütülür ve bunlar öğrencinm tüm bilmcini kaplar.
Öğrencilere kazandmlması gereken davramşlar
1- Öğrencmin okulunu benimsemesi, Okulunun temsil etmenm gereklermi yerine getirmesi
– Bunun için öğrencilere sık sık okulun misyonu, hedefleri hatırlatılmalı.
– Okulun istediği öğrenci modeli vurgulanmalı ( Bu okulım öğrencisi böyle olmalı, bu davranış bizim okulun öğrencisine yakışmaz vb.)
2- Öğrencmm Ortaokula (11. Kademe ) uyum sağlaması
– Öğrencmin daha önce tek öğretmeni vardı. Onun dünyasmın büyük parçasıydı. Ancak şimdi ögrencinm bir çok öğretmeni vardır. Bu öğretmenlerim öğrencilere yaklaşımı çok iyi olmalıdır. Hoşgörülü, sempatik ve sevecen.
– Öğrencilerin her türlü problemmi çözmesine yardımcı olacak, ona yön verecek, rehberlik edecek bir sımf danışmamn (S. Öğretmeni) olması gerekir.
3- Öğrencilere artık çocuk olmadıklan ve gençliğe ilk adımlarmı atmaya başladıklan kişiliği kazandınlmah.
– Onlara artık çocukmuş muamelesi yapılmamalı, hitaplara dikkat edilmeli, espriler ölçülü ve onlann seviyesine uygım olmalı.
– Onlara geliştirici ödevler ve görevler verilerek sorumluluk alma, bir şeyler başarabilme duygusu kazandırma.
– Ancak bımlan yaparken ölçülü olmak gerekir. Zira onlar halen çocuk ve öğrenmeleri gereken birçok davranış vardır.
4- Karşı cinsle uyum içerisinde çalışabilme ve iyi bir iletişim kurabilme alışkanhklan kazandırmalı.
– Öğrenciler çok iyi takip edilmeli Bayan öğretmen veya öğretmenler kız çocuklanm psikolojik veya sosyal yönden iyi tammah smıfdamşmanı sımfma çok iyi hakim olmalı, sımfmdaki bu tür olumsuz olaylan erken tespit etmeli ve okul idaresini de yanına alarak problemi çözmeli.
– Kız ve erkek çocuklann ilkokuldaki gibi el, kol şakalan yaparak oyunlar oynamasmm yanlışlığı uygım ifadelerle anlatılmalı.
– Öğrenciler gerek okul içerisinde gerekse okul dışmda doldurulmalı aksi takdirde malayani şeylerle uğraşırlar.
– Öğretmenler sımf içerisinde kız-erkek kıyaslaması yapmamalıdır. Aksi takdirde kız-erkek düşmanlığı baş gösterir.
– Şüphe duyulan öğrencilerin aileleri sık sık aranmalı, kimlerin telefon ettiği aralannda organizasyonlann yapılıp yapılmadığı sorulmalı varsa müsaade edilmemeli.
5- Öğrencilere kısa ve uzım vadeli hedefler verme.
– Gerek rehberlik gerekse eğitim için bıma sık sık başvumlmalı “Bu davramşlanm düzeltirsen iyi bir öğrenci olacaksm, biraz daha çalışırsan başaracaksm.”
Öğrencilere çeşitli dönemlerde denemeler,Quizler uygulayarak onlann konulanm tekrar etmelermi sağlanmalı.
– Önlermde fen liseleri ve üniversite smavlannm olduğu zaman zaman hatırlatılmalı ve hedef gösterilmeli.
6- Öğrencilere kitap okuma alışkanlığı kazandınlmalı
– Öğrencilerm seviyelerine uygun kitaplar seçilmeli ve önerilmeli
– Öğrencilere önereceğimiz kitaplarm incelenmesi ve içeriğinm bilinmesi gerekir.
– Öğrencilere kitap önerirken öğrencinin aile yapısı da dikkate alımnalı önereceğimiz kitaplar aileyi rahatsız etmemeli.
– Kitap okuma çizelgesi oluşturulmalı, sımfkitaplığı kumlmalı ve smıf damşmanı takip etmeli.
– Kitap hedefleri belirlemneli ve okuyanlara kitap hediye edilmeli.
7- Öğrencilere düzenli ders çalışma alışkanlığı kazandınlmalı.
– Öğrenci,veli ve sımf damşmam bir araya gelerek, öğrencmin uyabileceği bir ders çalışma çizelgesi oluşturulmalı.
– Smıfdamşmanı öğrenciyi ve velisini sık sık aramah çizelgeyi takip etmeli.
8- Öğrencilere okulda olup biten her şeyi eve götürmeme alışkanlığı kazandınlmalı.
– îlkokulda bu olay çok yaygmdır. Her kesimden her çocuğa mesaj götüreceksek bunun zaman zaman yapılması gerekir.
– Bu konu değişik aralıklarda öğrencilerde yanlış anlaşılmaya yol açmayacak şekilde sımflarda smıf danışmanlan tarafindan işlenmeli.
9- Öğrencilere önemli gim ve haftalar, dini bayramlar, milli günler verilmesi gerekenler dikkate almarak haftalık rehberlik konusu seçilmeli, öğrenciler düşünmeye sevk edilmeli.
– Rehberlik konusunu sınıf damşmam önceden kaynak taraması yapmalı, iyice hazırlamalı.
– Sonunda her şey “0” na dayandınlmalı, her şey “0” nu anlatsm.
– Rehberlik konusu smıfta işlenirken söyleyeceklerimize yakın o paralelde bir şeyler söyleyecek öğrencilere söz hakkı verilmeli.
10- Öğrencilerm ilgi alanlan, yetenekleri keşfedilmeli ve bımlar geliştirilmeli
– Bu konuda Beden E.Öğretmeni, sımf danışmanı, veli ve öğrenci sıkı bir diyalog içerisinde olmalı.
– Okulda ve okul dışmda çocuğun bu alanlarmı geliştirecek ortamlar ve imkanlar sağlanmalı.
– Öğrenciler iyi motive edilmeli, başanlar ödüllendirilmeli.
